Edytor nano

W poprzednim rozdziale kursu poznaliśmy edytor vi, który jest wszechstronnym narzędziem tekstowym dostępnym w większości dystrybucji systemu Linux. Niemniej jednak nie każdy użytkownik czuje się komfortowo, używając edytora z bardzo nieintuicyjnym zestawem jego trybów i komend. Dlatego w tym rozdziale przedstawimy alternatywę dla użytkowników, którzy poszukują prostszego i bardziej intuicyjnego edytora tekstowego - nano.

Edytor nano to lekki, przyjazny dla programisty edytor tekstu działający w terminalu, który jest łatwiejszy do opanowania, szczególnie dla osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z systemem Linux. Jego prostota nie oznacza jednak, że jest mniej użyteczny. Nano oferuje wiele podstawowych funkcji edycyjnych, takich jak kopiowanie, wklejanie, wycinanie, wyszukiwanie i zastępowanie tekstu, a także obsługuje różne skróty klawiszowe, które ułatwiają nawigację i edycję tekstu.

Komendy edytora

W edytorze nano nie musimy przełączać trybów, aby wykonywać podstawowe czynności. To samo w sobie już powoduje, że staje się on bardziej przyjaznym narzędziem. Dodając do tego bardziej intuicyjne skróty klawiaturowe, z miejsca staje się liderem wśród narzędzi służących do nawigacji i prostej edycji. A właśnie taka funkcjonalność jest najczęściej potrzebna programiście Java.

Warto mieć na uwadze, że edytor nano posiada dwa rodzaje skrótów klawiaturowych Te oznaczone za pomocą ^ i liter, np. ^K, oznaczają kombinację CTRL z literą (CTRL+K). Te oznaczone M-, oznaczają kombinację ALT z literą (ALT).

Ogólnie klawisz Meta (M) to specjalny klawisz modyfikujący używany w niektórych systemach operacyjnych i interfejsach użytkownika, ale w przypadku większości klawiatur komputerowych, klawisz Meta jest zastąpiony klawiszem ALT. Tak wygląda lista często wykorzystywanych komend:

• Nawigacja — przeglądanie logów systemowych lub aplikacji wymaga efektywnej nawigacji po plikach tekstowych, aby szybko zidentyfikować błędy lub ważne informacje.
  • strzałki kierunkowe — poruszanie się po tekście w dowolną stronę
  • CTRL+A/CTRL+E — przejście do początku/końca linii
  • ALT+/ — przejście do końca pliku
  • ALT+\ — przejście do początku pliku
• Edycja — wykonywanie operacji edycyjnych może być niespecjalnie przydatne podczas przeglądania logów, jednak warto opanować kilka podstawowych poleceń, które mogą okazać się niezbędne w przypadku konieczności wprowadzenia zmian na przykład w plikach konfiguracyjnych.
  • ALT+A — rozpoczęcie zaznaczania tekstu (zaznaczanie wykonujesz za pomocą strzałek)
  • ALT+6 — kopiowanie zaznaczonego tekstu
  • ALT+A — anulowanie zaznaczania tekstu
  • CTRL+U — wklejanie zaznaczonego tekstu
  • CTRL+K — wycinanie zaznaczonego tekstu
• Wyszukiwanie - wyszukiwanie tekstu w górę i w dół pliku, przy czym często stosowanym rozwiązaniem jest przejście na koniec pliku za pomocą ALT+/ i wyszukiwanie w górę (czyli od najnowszych logów wstecz).
  • CTRL+Q — wyszukiwanie w górę
  • CTRL+W — wyszukiwanie w dół
  • ALT+Q — powoduje przejście do następnej wyszukanej frazy wstecz
  • ALT+W — powoduje przejście do następnej wyszukanej frazy do przodu
  Domyślnie wyszukiwanie w edytorze nano jest nieczułe na wielkość liter. Jeśli chcesz, aby wyszukiwanie było czułe na wielkość liter, wpisz przed wyszukiwaniem komendę CTRL+W, a następnie ALT+C. Wtedy zobaczysz, że został włączony tryb Case Sensitive. Następnie wykonaj wyszukiwanie. Kolejne wyszukiwanie będzie miało zapamiętane to ustawienie, więc jeśli chcesz je wyłączyć, naciśnij ponownie ALT+C.
• Zapisywanie i zamykanie pliku
  • CTRL+O — zapisywanie pliku lub zapisywanie zaznaczonego fragmentu do nowego pliku
  • CTRL+X i CTRL+Y — zamykanie pliku z zapisem
  • CTRL+X i CTRL+N — zamykanie pliku bez zapisywania

Niektóre komendy takie jak CTRL+W czy CTRL+T (Execute) powodują wyświetlenie podkomend. Warto się im przyjrzeć i sprawdzić, czy nie ma tam dla nas czegoś użytecznego. Na przykład uruchamiając komendę CTRL+R możemy wstawić w miejscu kursora zawartość zewnętrznego pliku podając jego nazwę, ale możemy też wykonać podkomendę CTRL+T, która pozwoli nam...przeglądać pliki w bieżącym katalogu. Warto zauważyć, że jeśli wejdziemy do panelu komendy lub podkomendy, można z niego wyjść, naciskając określony skrót klawiaturowy. Najczęściej jest to CTRL+C (choć w przypadku podkomend jest to często CTRL+X).

Podsumowanie

Edytor nano to lekki, przyjazny dla użytkownika edytor tekstu działający w terminalu, który jest łatwiejszy do opanowania, szczególnie dla osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z systemem Linux. Jego prostota nie oznacza jednak, że jest mniej użyteczny. W rzeczywistości nano to doskonałe narzędzie do sprawnego poruszania się po plikach konfiguracyjnych czy przeglądania logów na serwerze.