Narzędzia programistyczne

Do pisania prostych notatek na komputerze zwykle wystarcza nam podstawowy notatnik, ale kiedy chcemy napisać zaawansowany kilkustronicowy dokument zwykle sięgamy już po Worda albo Open Office'a. Dokładnie tak samo jest w przypadku programowania. Prosty kilkulinijkowy kod możemy napisać w dowolnym edytorze tekstu i jeśli tylko zastosujemy się do zasad języka, to bez problemu taki kod uruchomimy. Jeśli jednak potrzebujemy stworzyć profesjonalny program składający się z powiedzmy kilkunastu powiązanych ze sobą plików to praca nad nimi będzie stawiała przed nami dużo więcej wymagań, przez co zwykły notatnik szybko okaże się niewystarczający.

Biorąc pod uwagę to, że typowe komercyjne projekty rzadko zawierają mniej iż kilkadziesiąt plików, a zdarzają się i takie, które mają ich kilka tysięcy, to dosyć szybko dochodzimy do wniosku, że potrzebujemy naprawdę dobrego narzędzia, aby to wszystko utrzymać w ryzach. Dlatego też zostały stworzone specjalne narzędzia programistyczne (rozbudowane "edytory"), które mają pomagać programistom w tworzeniu kodu. Tutaj dochodzimy do powszechnie znanego terminu:

IDE, czyli Integrated Development Environment, co oznacza zintegrowane środowisko programistyczne, które zapewnia kompleksowe udogodnienia programistom komputerowym w trakcie procesu tworzenia kodu.

IDE do wyboru

W przypadku języka Java znajdziemy kilka IDE, w których programiści piszą na co dzień swój kod. Najpopularniejsze to IntelliJ i Eclipse. Pytanie, którego z nich najlepiej użyć. Z większości ankiet, przeprowadzanych w internecie wynika, że najczęściej używanym IDE jest IntelliJ:

Eclipse vs IntelliJ

Zarówno na świecie, jak i w polskich firmach jest dużo zwolenników Eclipse'a i IntelliJ. Można powiedzieć, że jeszcze do niedawna dwa środowiska toczyły ze sobą "świętą wojnę" o to, które IDE jest lepsze. Obecnie zdecydowanie prym wiedzie IntelliJ, ale dla początkującego programisty nie powinno to mieć większego znaczenia. Do nauki Javy potrzebne jest po prostu sprawdzone i solidne narzędzie, a takim są oba te IDE.

To, co może mieć znaczenie na początku przygody z programowaniem to czytelność środowiska, a tutaj nieco lepiej wypada Eclipse. Ikony są kontrastowe i mają dużo więcej szczegółów, przez co łatwiej je rozróżnić. Choć jak wiadomo, wszystko jest kwestią gustu, a w wielu przypadkach działa siła przyzwyczajenia. Ale! Popularność z czegoś się bierze. Trzeba przyznać, że pełna wersja IntelliJ wymiata. Indeksowanie całego projektu działa znakomicie, dzięki czemu szybko odnajdziemy w nim dowolny fragment kodu. A do tego...no tak, IDE zawiera całe multum ułatwień, ale jest tego tyle, że aby je wszystkie przedstawić, trzeba by napisać osobny artykuł.

Warto wspomnieć, że istnieją dwie wersje IntelliJ - płatna i bezpłatna (Community). Bezpłatna zawiera wszystkie podstawowe funkcjonalności. Licencję na tą bogatszą, płatną wersję, firmy coraz częściej wykupują dla swoich pracowników (raczej większe firmy - korporacje). Eclipse jest natomiast narzędziem całkowicie bezpłatnym.

Pewnie chcielibyście wiedzieć czego my używamy na co dzień w pracy? No cóż my pracujemy na obu środowiskach. Niektóre zadania po prostu łatwiej jest nam wykonać na jednym, a inne na drugim. Natomiast trzeba pamiętać, że mówimy tu o zadaniach jakie są wykonywane przez programistów z kilkunastoletnim stażem. W takiej sytuacji każdy detal zaczyna mieć znaczenie. Appa Notka. W dalszej części rozdziału pokażemy jak pobrać oraz jak zacząć pracę z Eclipse. Wszystkich zainteresowanych IntelliJ zapraszamy od razu do rozdziału IntelliJ - Instalacja i pierwsze kroki.

Pobranie Eclipse

A więc zaczynamy! Pobieramy IDE ze strony:


Po wejściu na stronę spotkamy listę różnych wersji. Nas interesuje wersja Eclipse IDE for Java Developers. Jest to podstawowa wersja dla każdego programisty Java: Następnie rozpakowujemy ściągniętego zip-a do katalogu, na przykład C:\Programs. Po rozpakowaniu powinniśmy zobaczyć katalog eclipse, a w nim zawartość tak jak na obrazku:

Pierwsze kroki z Eclipse

Na początku uruchamiamy Eclipse za pomocą pliku  eclipse.exe. Po dwukliku powinno się pojawić logo bieżącej wersji IDE, a następnie okno z możliwością wyboru katalogu, w którym chcemy umieścić kod naszych projektów wraz z ustawieniami IDE, zmienionymi podczas naszej pracy ze środowiskiem. Wybieramy więc odpowiedni katalog, na przykład C:\Java\workspace.

Uwaga. Katalog musi już istnieć, więc jeśli chcemy użyć własnej, nowej nazwy - to stwórzmy go w systemie. Polecamy użyć innej lokalizacji niż C:\Users\... (katalog domowy), gdyż nie wiadomo czy będziemy mieli do niego pełny dostęp (np. jeśli jest to komputer w laboratorium komputerowym może być częściowo zablokowany). Naciskamy przycisk Launch i czekamy na uruchomienie. Pierwszym ekranem jaki zobaczymy po starcie będzie prawdopodobnie ekran powitalny (zakładka Welcome). Możemy go zamknąć naciskając "x" na zakładce. Co prawda na ekranie tym możemy spotkać ciekawe funkcje, ale nam zależy obecnie na poznaniu ogólnego zarysu narzędzia, stąd radzimy zamknąć tą zakładkę. Wtedy widokiem jaki zobaczymy będzie pulpit główny Eclipse'a, a konkretnie perspektywa Java. Perspektyw, czyli predefiniowanych widoków Eclipse'a jest kilka, ale my będziemy używać tej jednej włączonej za pomocą przycisku: Perspektywa Java jest podzielona na kilka sekcji: Co oznaczają te sekcje? To są wydzielone i niezależne miejsca,w których mogą znajdować się różne komponenty Eclipse'a:

(1) Package Explorer - W tym miejscu będziemy mieli podgląd na strukturę naszego projektu. Znajdą się tu pliki, które będziemy tworzyć pisząc kod projektu.

(2) W tej sekcji będą się otwierać nasze pliki (w postaci zakładek). To tutaj będziemy pisać kod.

(3) Sekcja przeznaczona na dodatkowe (pomocnicze) widoki. Na obrazku widzimy między innymi Task List oraz Outline. Częstą praktyką jest pozbycie się tych widoków (zamknięcie ich), przez co uzyskamy więcej przestrzeni na plik, w którym piszemy kod (2).

(4) W tej sekcji widzimy kilka domyślnie otwartych zakładek. Dla nas bardzo ważna będzie zakładka Problems, w której w przyszłości będą się pojawiać informacje o błędach w naszym projekcie. Pozostałe zakładki możemy na tą chwilę zamknąć (wystarczy w nie kliknąć i wtedy pojawi się "x" do zamknięcia).

Oczywiście wszystkie te sekcje mogą zmieniać swoje rozmiary. Wystarczy złapać i przeciągnąć separatory w żądaną stronę. Sama zawartość sekcji też może być modyfikowana. Tutaj dochodzimy do kolejnego bardzo ważnego tematu. W menu górnym po kliknięciu w Window, a następnie w Show View możemy rozwinąć listę widoków, które są gotowe do zajęcia miejsc w sekcjach.

Dla nas bardzo ważne jest wybranie widoku Console. Klikamy więc w tą opcję i obserwujemy, że na dole w sekcji z zakładkami pojawiła się zakładka Console: W tym momencie nasze IDE jest już przygotowane do tego, by w rozpocząć w nim naukę Javy. Zanim to jednak nastąpi musimy jeszcze nauczyć się jak stworzyć projekt, tak aby pojawił się on w sekcji Package Explorer. W tym celu zapraszamy do kolejnego rozdziału.